C5 – წყალმომარაგება და წყალმომარაგების სისტემაზე მიერთებული მოსახლეობა საქართველოში

ძირითადი გზავნილები

2018 წელს საქართველოს მოსახლეობის დაახლოებით 66% იყო მიერთებული წყალმომარაგების სისტემაზე, მაშინ როცა მოსახლეობის 34% წყალზე მოთხოვნას იკმაყოფილებდა თვითმიწოდებით (წყალმომარაგების სისტემაზე მიერთების გარეშე).

2015-2018 წლების განმავლობაში წყალმომარაგების სისტემაზე მიერთებული მოსახლეობის რაოდენობა გაიზარდა 10.4%-ით. ამავე პერიოდში, წყალმომარაგების მაგისტრალური ქსელის რეაბილიტაციის შედეგად, დანაკარგები წყლის ტრანსპორტირებისას შემცირდა 20.6%-ით. მიუხედავად ამისა, 2018 წელს, წყალმომმარაგებელი საწარმოების მიერ წყალმომარაგების სისტემაში გაშვებული წყლის დანაკარგი 65%-ს შეადგენს.

იზრდება თუ არა წყალმომარაგების სისტემაზე მიერთებული მოსახლეობის წილი?

დიაგრამა 1 - წყალმომარაგების სისტემაზე მიერთებული მოსახლეობის რაოდენობა საქართველოში (2015-2018)

მონაცემთა ჩამოტვირთვა | მონაცემთა წყარო: საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური, C-5. წყალმომარაგება და წყალმომარაგების სისტემაზე მიერთებული მოსახლეობა საქართველოში

დიაგრამა 2 - წყალმომმარაგებელი საწარმოების მიერ აბონენტებისთვის მიწოდებული წყლის მოცულობა და დანაკარგები წყლის ტრანსპორტირებისას (2015-2018)

წყალმომარაგების სისტემა უზურუნველყოფს საზოგადოებისათვის წყლის მიწოდებას სასმელ-სამეურნეო და საყოფაცხოვრებო მოხმარებისათვის, სოფლის მეურნეობისა და მრეწველობისათვის.

2018 წელს, წყალმომმარაგებელი საწარმოების მიერ წყალმომარაგების სისტემაში გაშვებული წყლის მოცულობამ შეადგინა 800 მილიონი მ3, საიდანაც 531 მილიონი მ3 წყალი დაიკარგა ქსელში, ეს უკანასკნელი წარმოადგენს სისტემაში გაშვებული წყლის 66%-ს. ადეკვატური სარემონტო და ტექნიკური მოვლის ნაკლებობისა და წყლის ობიექტების მოდერნიზაციაში ინვესტირებისათვის საჭირო სახსრების დეფიციტის გამო გაუარესდა წყლის სექტორის ინფრასტრუქტურა (UNECE, 2016).

მიუხედავად ამისა, საქართველო ბოლო წლებში ცდილობს წყალმომარაგების ქსელის გაუმჯობესებას. უფრო მეტიც, წყალმომარაგების სისტემაზე მიერთებული მოსახლეობის რაოდენობა 2.22 მილიონიდან 2.45 მილიონამდე გაიზარდა 2015-2018 წლებში, რაც ჩვენი ქვეყნის მთლიანი მოსახლების 66%-ს შეადგენს. თუმცა, ქსელში წყლის დანაკარგები ისევ ძალიან მაღალია, რაც ზეწოლას ახდენს განახლებადი მტკნარი წყლის რესურსებზე.

წყალმომმარაგებელი საწარმოების მიერ აბონენტებისთვის მიწოდებული წყლის მოცულობა 9.8%-ით გაიზარდა 2015-2018 წლების განმავლობაში.

ინდიკატორის სპეციფიკაცია

ინდიკატორის განსაზღვრება

ეს ინდიკატორი უჩვენებს ცენტრალური წყალმომარაგების სისტემიდან მომხმარებლებისთვის მიწოდებული წყლის საერთო მოცულობას, ტრანსპორტირებისას წყლის დანაკარგის მხედველობაში მიღებითა და წყალმომარაგების სისტემაზე მიერთებული მოსახლეობის როგორც ჯამურ მაჩვენებელს, ასევე წილს მთლიან მოსახლეობაში.

ერთეული

ცენტრალური წყალმომარაგების სიტემიდან მიწოდებული წყლის მოცულობა იზომება მილიონ კუბურ მეტრებში წელიწადში, ხოლო წყალმომარაგების სისტემაზე მიერთებული მოსახლეობის წილი აისახება პროცენტებში.

დასაბუთება

ინდიკატორის შერჩევის დასაბუთება

ეს ინდიკატორი მნიშვნელოვანია წყლის ეკონომიური გამოყენების სერვისების განვითარების დონის შესაფასებლად და წყლის ხელმისაწვდომობის ხარისხის განსასაზღვრად შინამეურნეობების მთელი პოპულაციის მოთხოვნებთან მიმართებაში. ინდიკატორი ასევე, გვეხმარება შინამეურნეობებში წყლის გამოყენების ტრენდის დადგენაში.

სამეცნიერო ლიტერატურა

UNECE, 2016. Environmental Performance Review- Georgia. United Nations Economic Commission for Europe, Committee on Environmental Policy, Environmental Performance Reviews Series No. 43, 978-92-1-057683-3, New York and Geneva.

UNECE, 2018. Guidelines for the Application of Environmental Indicators, Description of C5: Water supply industry and population connected to water supply industry.

UNECE, 2018. Guidelines for the Application of Environmental Indicators, Glossary of terms – C5: Water supply industry and population connected to water supply industry.

პოლიტიკის კონტექსტი და მიზნები

კონტექსტის აღწერა

ეროვნული პოლიტიკის კონტექსტი: საქართველოს სოციალურ-ეკონომიკური განვითარების სტრატეგია 2020 – საქართველოს მთავრობის მიზანს წარმოადგენს მოსახლეობისთვის მაღალხარისხიანი სასმელი წყლის უწყვეტ, 24-საათიან რეჟიმში მიწოდება, საქართველოს ყველა ურბანულ ცენტრსა და ქალაქში წყალმომარაგებისა და წყალარინების სისტემის მოწესრიგება.

საერთაშორისო პოლიტიკის კონტექსტი: მდგრადი განვითარების 2030 დღის წესრიგის მიხედვით, მდგრადი განვითარების მეექვსე მიზანი არის „წყლის მდგრადი მართვისა და სანიტარული ნორმების დაცვის საყოველთაო უზრუნველყოფა“. ამოცანა 6.1-ის მიზანია „2030 წლისთვის ყველა ადამიანისთვის უსაფრთხო და ხელმისაწვდომ სასმელ წყალზე საყოველთაო და თანაბარი წვდომის უზრუნველყოფა“.

მიზნები

ეროვნული მიზნები: მიუხედავად იმისა, რომ არ არის დადგენილი კონკრეტული მიზანი, საქართველოს მთავრობის ამოცანას წარმოადგენს მოსახლეობისთვის მაღალხარისხიანი სასმელი წყლის უწყვეტ, 24-საათიან რეჟიმში მიწოდება, საქართველოს ყველა ურბანულ ცენტრსა და ქალაქში წყალმომარაგებისა და წყალარინების სისტემის მოწესრიგება და სრულყოფილი ფუნქციონირება.

საერთაშორისო მიზნები: გაერთიანებული ერების ორგანიზაციის მდგრადი განვითარების მიზნების ამოცანა 6.1-ის მიზანია „2030 წლისთვის ყველა ადამიანისთვის უსაფრთხო და ხელმისაწვდომ სასმელ წყალზე საყოველთაო და თანაბარი წვდომის უზრუნველყოფა“ და ანალოგიურად, ამოცანა 6.2-ის მიზანია „2030 წლისთვის ყველა ადამიანისთვის ადეკვატურ და თანაბარ სანიტარიულ და ჰიგიენურ პირობებზე წვდომის მიღწევა და ღია დეფეკაციის აღმოფხვრა, საგანგებო ყურადღების მიპყრობით ქალებისა და გოგონების, ასევე მოწყვლად სიტუაციებში მყოფი ადამიანების საჭიროებებისათვის“.

შესაბამისი სტრატეგიული დოკუმენტები

საქართველოს სოციალურ-ეკონომიკური განვითარების სტრატეგია 2020. საქართველოს მთავრობა.
მდგრადი განვითარების მიზნები. გაერო (2016). მდგრადი განვითარების მიზნები, მდგრადი განვითარების მიზნების დღის წესრიგი.

მეთოდოლოგია

ინდიკატორის გამოთვლის მეთოდოლოგია

ერთეულები და ფორმულები

ID	კომპონენტი	ერთეული	ფორმულა
C5.1	`წყალმომმარაგებელი საწარმოების მიერ წყალმომარაგების სისტემაში გაშვებული წყლის მოცულობა (ISIC 36)`	`მილიონი მ3/წელი`
`C5.2`	`დანაკარგები წყლის ტრანსპორტირებისას (ISIC 36)`	`მილიონი მ3/წელი`
`C5.3`	`წყალმომმარაგებელი საწარმოების მიერ აბონენტებისთვის მიწოდებული წყლის მოცულობა (ISIC 36)`	`მილიონი მ3/წელი`	`= C 5.1 - C 5.2`
`C4.8`	`საქართველოს მოსახლეობა`	`მილიონი`
`C5.4`	`წყალმომარაგების სისტემაზე მიერთებული მოსახლეობის რაოდენობა (შეფასება)`	`მილიონი`
`C5.5`	`წყალმომარაგების სისტემაზე მიერთებული მოსახლეობის პროცენტული წილი`	`პროცენტი (%)`	`= C 5.4/C 4.8`

ხარვეზების შევსების მეთოდოლოგია

ხარვეზების შევსება არ განხორციელებულა.

მეთოდოლოგიური ლიტერატურა

EEA, 2005. EEA core set of indicators guide. EEA Technical report No 1/2005, ISBN 92-9167-757-4, Luxembourg.
UNECE, 2018. Guidelines for the Application of Environmental Indicators, Data template – C5: Water supply industry and population connected to water supply industry.
UNECE, 2018. Guidelines for the Application of Environmental Indicators, Description of C5: Water supply industry and population connected to water supply industry
UNECE, 2018. Guidelines for the Application of Environmental Indicators, Glossary of terms – C5: Water supply industry and population connected to water supply industry.
UNSD and UNEP, 2013. Questionnaire 2013 on Environment Statistics. United Nations Statistics Division and United Nations Environment Programme, Questionnaire 2013 on Environment Statistics, Section Water.

ცდომილებები

მეთოდოლოგიური ცდომილებები

ცდომილებები არ არის მითითებული.

მონაცემთა ნაკრებში ცდომილებები

მაჩვენებელი გამოითვლება 2015 წლიდან წყალმომმარაგებელი საწარმოების გამოკვლევის შედეგად მიღებული მონაცემების საფუძველზე და არ არის ხელმისაწვდომი წინა წლებისათვის. საწარმოებს წყალმომარაგებასთან დაკავშირებით სანდო მონაცემები აქვს, თუმცა რადგან ყველა შინამეურნეობას არ აქვს წყალმზომი, წყლის გამოყენების შეფასება დაფუძნებულია საშუალო ციფრებზე. წყლის დანაკარგები გამოითვლება, როგორც სხვაობა წყალმომარაგებასა და წყლის გამოყენებას შორის.

დასაბუთებული ცდომილებები

ცდომილებები არ არის მითითებული